»
ŠUME SRBIJE, istorijske činjenice
O
šumovitosti Srbije postoje podaci iz najranijeg perioda, o
bogatstvu i šarolikosti srpskih šuma pisao je veliki broj
autora.
A Village in Stara Planina |
Zapažanja savremenika iz prošlih vekova i zapisi putnika kroz
Srbiju :
Vihelem Tirski, 1168. godine
"Srbija je brdovit, šumovit i neprohodan kraj"
Konstantin Juriček, 1923 godine
na osnovu
vizantijskih izvora piše :
"Guste šume balkanskog poluostrva omogućile su naseljavanje i
trajni boravak srpskim plemenima a te iste šume zadavale su
velike muke krstašima".
Harun 1888. godine
Na svom putu od Soluna do Splita prošao je kroz Srbiju i u svom
zapisu kaže :
"Sloveni imaju kuće od drveta a šume im predstavljaju veliko
bogatstvo i podmiruju im najraznovrsnije potrebe."
Sumadija
Woods (Central Serbia) |
Putujući kroz Srbiju, Lemartin je zabeležio sledeće :
Lamartin, 1836. godine.
"Posle Niša ulazi se u lep predeo planina, okićen
gustim šumama Srbije. Te divlje šume pružaju se svuda u nedogled,
ostavljajući samo mesta za vijuganje jednog širokog druma.
Čitavih sedam dana mi putujemo kroz taj veličanstveni i
večiti hlad, ne
videći ništa drugo do beskrajnih redova ogromnih
visokih bukovih stabala, talasa lišća koje vetar njiše, brdske i
planinske doline jednoliko obrasle stoletnim hrastovima.
Prolazeći kroz tu veličanstvenu prirodu gde za vreme tolikih
dana hoda oko vidi, ma na koju stranu da pogleda, samo jednoliko
i mračno njihanje lišća hrastovog drveća što prekriva doline i
planine, praveći jedan okean od lišća ...; silazeći tako s
vremena na vreme u duboke klance gde tutnji reka, gde se šuma
malo sklanja da ostavi nešto mesta razuđenom polju,
po
kojoj lepoj
novoj drvenoj kući... meni se činilo da sam usred šuma Severne
Amerike."
Zaovine lake (Western Serbia) |
Sa jačanjem srednjevekovne Srpske države dolazi do narušavanja
šumskog pokrivača
što je naročito bilo
izraženo u trinaestom
veku.
O
tome Jiriček piše :
"Krčenjem šuma uz surove planine pojavile su se mnoge
plodne ravnice a ogromne šume se preradiše podizanjem
mnogobrojnih manastira i sela."
"Kroz ceo trinaesti i četnaesti vek jasno se zapaža kako
Srbi intenzivno naseljavaju novostvorene ravnice".
U ovome su se naročito isticali rudari Sasi, kojima car Dušan
zabranjuje dalje krčenje sa ciljem da se šuma prirodnim putem
obnovi.
Sumadija
(Central Serbia) |
Nakon pada srednje vekovne Srpske države dolazi do masovnih
migracija stanovništva u severnije krajeve koji nisu bili pod
Turcima. U opusteloj Srbiji kroz naredna četiri veka šume se
obnavljaju. |