EkoSpark.com

 
     
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

» EKOSISTEM

Ekosistem predstavljaju organizmi koji žive u specifičnom životnom okruženju, kao što su šume ili koralni grebeni i fizički elementi okruženja koji utiču na njih. Sam pojam ekosistem osmislio je 1935. godine britanski ekolog Ser Artur Džordž Tensli, koji je opisao prirodne sisteme u “konstantnoj razmeni” između njihovih živih i neživih elemenata.

Sam koncept ekosistema uklapa se u sistemsko shvatanje prirode razvijeno od strane naučnika u cilju pojednostavljenja izučavanja odnosa između organizama i njihovog fizičkog okruženja – upravo to je naučno polje poznato kao ekologija. Na vrhu hijerarhije je biosfera, celokupno životno okruženje na planeti. U okviru biosfere postoji nekoliko većih kategorija životnih zajednica – bioma, koje obično karakteriše dominantna vegetacija, kao što su pustinje, tropske šume ili savane. Biome čine upravo ekosistemi. Živi (biotički) elementi ekosistema - biljke, životinje i bakterije koje se nalaze u zemljištu, nazivaju se zajednica. Fizička okruženja, tj. abiotičke komponente, kao što su minerali u zemljištu, poznata su kao životna sredina ili habitat.

Bilo koje dato mesto može imati nekoliko različitih ekosistema čije razmere i kompleksnost variraju. Jedno tropsko ostrvo, na primer, može imati tropski šumski ekosistem koji pokriva stotine kvadratnih kilometara, mangrove močvarne ekosisteme duž obale, kao i podvodne ekosisteme koralnih grebena. Bez obzira na razmere i kompleksnost ekosistema, svi ekosistemi sprovode konstantnu razmenu materije između biotičkih i abiotičkih zajednica. Komponente ekosistema su tako međusobno povezane da promena na bilo kojoj komponenti ekosistema izaziva sledstvene promene kroz ceo sistem.

Živi deo ekosistema se najpreciznije definiše posmatrajući nivoe ishrane, odnosno trofičke nivoe. Zelene biljke čine prvi trofički nivo primarnih proizvođača. Biljke pretvaraju energiju Sunca u hranu kroz proces koji se naziva fotosinteza. Na drugom nivou, primarne potrošače, tj. biljojede, sačinjavaju životinje ili insekti koji se energijom snabdevaju isključivo jedući biljke. Treći trofički nivo čine sekundarni potrošači, mesojedi koji se hrane biljojedima. Na četvrtom nivou su tercijarni potrošači, odnosno mesojedi koji se hrane drugim mesojedima. Na kraju, peti trofički element se sastoji od razlagača, organizama kao što su gljive ili bakterije koje razlažu mrtve organizme na hranljive sastojke koji se mogu ponovo upotrebiti u ishrani.

 

    Eko Info

    Tehnologija

    SoS Info

    Reciklaža i Otpad

    Energija

    Biodiverzitet

    Vazduh

    Voda

    Hemikalije

    Zdrav Život

    Info – Pojmovi

    Zanimljivosti

 

ekospark@gmail.com

 

 

Pojedini ili svi trofički nivoi kombinovanjem formiraju lanac ishrane, mehanizam ekosistema koji omogućava cirkulaciju i obnavljanje energije i materijala. Na primer, kod akvatičnih ekosistema alge i druge vodene biljke koriste svetlost Sunca u proizvodnji energije u formi ugljenih hidrata. Primarni potrošači kao što su insekti i male ribe se hrane biljnim materijama, a potom postaju hrana sekundarnim potrošačima, lososu na primer. Mrki medved tako postaje tercijarni potrošač obzirom da su mu lososi poslastica. Bakterije i gljive, nakon što je medved završio hranjenje ulovljenim lososom, počinju da se hrane ribljim ostacima i razlažu ih čime omogućavaju povratak hranljivih hemijskih elemenata u zemlju i vodu, gde ih apsorbuje korenje biljaka. Ovim putem se hranljive materije i energija koju biljke dobijaju od Sunca transferuju i recikliraju kroz ekosistem.

Pored razmene energije, ekosisteme karakteriše još nekoliko ciklusa. Elementi kao što su ugljenik ili azot kreću se biotičkim i abiotičkim komponentama u formi procesa koji se zovu ciklusi hranljivih materija. Azot prisutan u vazduhu upotrebljavaju drveni (epifitički) lišajevi i konvertuju ga u formu korisnu biljkama. Kada kišne kapi preko lišajeva padaju na tlo ili sami lišajevi otpadnu sa drveta, azot dospeva u zemlju odakle ga koriste biljke i drveće. Još jedan proces važan za ekosisteme je ciklus vode. On predstavlja kretanje vode iz okeana, preko atmosfere u zemljište i nazad u okeane. Šumski i močvarni ekosistemi zato igraju bitnu ulogu u ovom ciklusu čuvanjem, otpuštanjem ili filtriranjem vode koja prolazi kroz sistem.

Svaki ekosistem takođe karakterišu i ciklusi poremećaja, tj. ciklusi redovnih događaja kao što su požari, oluje, poplave i klizišta koje održavaju ekosistem u konstantnoj promeni i adaptaciji. Neke vrste zavise od ovog ciklusa poremećaja u smislu opstanka i reprodukcije, kao što je slučaj sa jednom vrstom bora koja nastanjuje područje jugoistoka SAD; njenom razmnožavanju neophodni su požari manjeg intenziteta jer su njegove šišarke “zapečaćene” smolom koja se topi na velikim temperaturama, dopuštajući da seme padne na tlo.

Ljudska zajednica ima veoma mnogo koristi od ekosistema koji funkcioniše na nežnom balansu različitih faktora. Zdrave šume, nezagađene površinske vode i močvarna područja doprinose čistom vazduhu i vodi zaustavljajući brzopokretan vazduh ili vodu, time zadržavajuči nečistoće koje se sležu i pretvaraju u bezopasne materije. Diverzitet organizama jednog ekosistema, odnosno biodiverzitet, omogućuje snabdevanje neophodnom hranom, lekovima i drugim materijalom. Ali treba biti svestan da se sa uvećanjem ljudske populacije i njenim sve većim ugrožavanjem prirodnih staništa, sve više uvećava i štetan uticaj na same ekosisteme od kojih zavisimo. Opstanak prirodnih ekosistema širom sveta ugrožen je mnogim ljudskim aktivnostima: krčenjem šuma i isušivanjem močvara radi zemljišta za naselja i poljoprivrednu proizvodnju; zaustavljanje i usporavanje reka branama hidrocentrala koje proizvode električnu energiju kao i veštačkim irigacionim sistemima; zagađenjem vazduha, zemljišta i vode. Ljudska zajednica ima značajan zadatak ispred sebe – promenu ustaljene prakse u cilju zaštite ekosistema od kojih zavisi. Ovaj zadatak je nešto što se ne sprovodi samo institucionalno već i individualno jer ne treba zaboraviti da svaka aktivnost ima svoje limite dometa. Kao, uostalom i sposobnost ekosistema da se oporavlja.

» Dodatni LINKOVI :

      Biodiverzitet

      Biološka Raznovrsnost

      Opšti Značaj Biodiverziteta

      Statistika Degradacije Šumskog Resursa

      Šume Srbije, Istorijske Činjenice

      Šume Srbije, Istorijske Činjenice ( 2. deo)

      Degradacija I Uništenje Šuma

 

 

think Green won’t feel Blue

 
     

 

 

| Copyright EkoSpark © 2008 All Rights Reserved |

| webmaster : DELFIN-DIZAJN |