|
Pojam |
Objašnjenje |
|
životna
sredina |
skup prirodnih i stvorenih vrednosti čiji složeni
međusobni odnosi čine okruženje, odnosno prostor i
uslove za život (eng. environment) |
|
kvalitet
životne sredine |
stanje životne sredine koje se iskazuje fizičkim,
hemijskim, biološkim, estetskim i drugim
indikatorima (eng. environmental quality) |
|
prirodne
vrednosti |
prirodna bogatstva koje čine: vazduh, voda,
zemljište, šume, geološki resursi, biljni i
životinjski svet (eng. natural resources) |
|
zaštićeno
prirodno dobro |
očuvani deo prirode posebnih vrednosti i odlika
(geodiverziteta, biodiverziteta, predela, pejzaža i
dr. (eng. natural protected area) |
|
javno
prirodno dobro |
uređeni ili neuređeni deo prirodnih bogatstva,
odnosno vazduha, vodnih dobara, priobalja, podzemnih
dobara, šumskih dobara, predela ili prostora,
jednako dostupan svima (eng. public natural area) |
|
geodiverzitet |
geološka raznovrsnost je prisustvo ili
rasprostranjenost raznovrsnih elemenata i oblika
geološke građe, geoloških struktura i procesa,
geohronoloških jedinica, stena i minerala različitog
sastava i načina postanka i raznovrsnih
paleoekosistema menjanih u prostoru pod uticajima
unutrašnjih i spoljašnjih geodinamimčkih činilaca
tokom geološkog vremena (eng. geodiversity) |
|
biodiverzitet |
biološka raznovrsnost jeste raznovrsnost organizama
u okviru vrste, među vrstama i među ekosistemima i
obuhvata ukupnu raznovrsnost gena, vrsta i
ekosistema na lokalnom, nacionalnom, regionalnom i
globalnom nivou (eng. biodiversity) |
|
katastar
zagađivača |
registar sistematizovanih informacija i podataka o
zagađivačima medijuma životne sredine sa podacima o
njihovoj lokaciji, proizvodnim procesima,
karakteristikama, materijalnim bilansima na ulazima
i izlazima sirovina, poluproizvoda i proizvoda,
postrojenjima za prečišćavanje, tokovima otpada i
zagađujućih materija i mestu njihovog ispuštanja,
tretmana i odlaganja (eng. |
|
aktivnost koja utiče na životnu sredinu |
svaki zahvat (stalni ili privremeni)
kojim se menjaju
i/ili mogu promeniti stanja i uslovi u životnoj
sredini, a odnosi se na : korišćenje resursa i
prirodnih dobara; procese proizvodnje i prometa;
distribuciju i upotrebu materijala; ispuštanje
(emisiju) zagađujućih materija u vodu, vazduh ili
zemljište; upravljanje otpadom i otpadnim vodama,
hemikalijama i štetnim materijama; buku i vibracije;
jonizujuće i nejonizujuće zračenje; udese |
|
postrojenje |
stacionarna tehnička jedinica u kojoj se
izvodi jedna ili više aktivnosti koje su utvrđene
posebnim propisom i za čiji rad se izdaje dozvola,
kao i svaka druga aktivnostkod koje postoji tehnička
povezanost sa aktivnostima koje se izvode na tom
mestu i koja može proizvesti emisije i zagađenja |
|
zagađivanje životne sredine |
unošenje zagađujućih materija ili energije u životnu
sredinu, izazvano ljudskim delatnostima ili
prirodnim procesima koje ili može imati štetne
posledice na kvalitet životne sredine i zdravlja
ljudi (eng. environmental pollution) |
|
kapacitet
životne sredine |
sposobnost životne sredine da prihvati
određenu količinu zagađujućih materija po jedinici
vremena i prostora tako da ne nastupi nepovratna
šteta u životnoj sredini |
|
ugrožena
životne sredina |
određeni deo prostora gde zagađenje ili rizik od
zagađenja prevazilazi kapacitet životne sredine |
|
zagađivač |
pravno ili fizičko lice koje svojom aktivnošću ili
neaktivnošću zagađuje životnu sredinu (eng.
pollutant) |
|
zagađujuće materije |
materije čije ispuštanje u životnu sredinu utiče ili
može uticati na njen prirodni sastav, osobine i
integritet (eng. hazardous substances) |
|
opterećenje životne sredine |
pojedinačni ili zbirni uticaj aktivnosti na životnu
sredinu koje se može izraziti kao ukupno (više
srodnih komponenti, zajedničko (više raznorodnih
komponenti), dozvoljeno ( u okviru graničnih
vrednosti) i prekomerno (preko dozvoljenih
vrednosti) opterećenje |
|
degradacija životne sredine |
proces narušavanja kvaliteta životne sredine koji
nastaje prirodnom ili ljudskom aktivnošću ili je
posledica nepreduzimanja mera radi otklanjanja
uzroka narušavanja kvaliteta ili štete po
životnu sredinu, prirodne ili radom stvorene
vrednosti (eng. degradation of environment) |
|
emisija |
ispuštanje zagađujućih materija ili energije
iz individualnih i /ili difuznih izvora u
životnu sredinu i njene medijume (eng.
emission) |
|
imisija |
koncentracija zagađujućih materija i nivo
energije u životnoj sredini kojom se
izražava kvalitet životne sredine u određenom
vremenu i prostoru (eng. immission) |
|
otpad |
svaki predmet ili supstanca, kategorisan pream
utvrđenoj klasifikaciji otpada sa kojim
vlasnik postupa ili ima obavezu da postupa, odnosno
upravlja (eng. waste) |
|
opasne
materije |
hemikalije i druge materije koje imaju štetne
i opasne karakteristike (eng.hazardous pollutant) |
|
najbolje
dostupne tenike |
predstavljaju najefektivnije i najnaprednije faze u
razvoju određenih aktivnosti i način njihovog
obavljanja koji omogućava pogodniju primenu
određenih tehnika za zadovoljavanje graničnih
vrednosti emisija koje su projektovane tako da
spreče ili gde to nije izvodljivo, smanje emisije i
uticaj na životnu sredinu u celini (eng. best
available technics) |
|
rizik |
određeni nivo verovatnoće da neka aktivnost,
direktno ili indirektno, izazove opasnost po
životnu sredinu, život i zdravlje ljudi (eng. risk) |
|
udes |
iznenadni i nekontrolisani događaj ili niz događaja,
koji nastaje nekontrolisanim oslobađanjem,
izlivanjem ili rasipanjem opasnih materija pri
proizvodnji, prometu, upotrebi, prevozu, preradi,
skladištenju, odlaganju ili dugotrajnom neadekvatnom
čuvanju. Ovaj izraz ne obuhvata: vojna postrojenja;
nuklearne udese; genetički modifikovane organizme;
transport organskih materija cevovodima, uključujući
i pumpne stanice; udese pri istraživanju i
eksploataciji mineralnih sirovina , oštećenja brana
, sa izuzetkom posledica industrijskih udesa
prouzrokovanim takvim oštećenjem |
|
sanacija/remedijacija |
proces preduzimanja mera za zaustavljanje zagađenja
i dalje degradacije životne sredine do nivoa koji je
bezbedan za buduće korišćenje lokacije uključujući
uređejne prostora, revitalizaciju i rekultivaciju
(eng. remediation) |
|
javnost |
jedno ili više fizičkih ili pravnih lica, njihova
udruženja, organizacije ili grupe
(eng. public) |
